Spis treści
Afazja jest poważnym zaburzeniem neurologicznym, który charakteryzuje się utratą zdolności do wyrażania lub zrozumienia mowy. Uszkodzenie może wiązać się z problemami z czytaniem, pisaniem, a także porozumiewaniem się gestami. Afazja jest jednym z najtrudniejszych zaburzeń zarówno dla pacjentów, jak i ich bliskich, wpływając na codzienne funkcjonowanie i jakość życia.
Badania sugerują, że afazja jest związana z różnymi czynnikami, ale nie ma jednej konkretnej przyczyny. W przeważającej większości przypadków afazja jest skutkiem uszkodzenia mózgu, najczęściej na skutek udaru czy innych urazów głowy. Poniżej przedstawimy kilka naukowych przyczyn powstawania afazji.
Udar mózgu a afazja
Udar mózgu jest jedną z najczęstszych przyczyn afazji. Jest to wynik nagłego zablokowania przepływu krwi do części mózgu, co powoduje, że komórki te zaczynają ginąć, a funkcje kontrolowane przez tę część mózgu są utracone. Udar mózgu stanowi około 85% wszystkich przypadków afazji.
Może on wystąpić w różnych miejscach mózgu i wywołać różne typy afazji. Na przykład, udar mózgu w lewym przednim płacie mózgu (region Broca) może prowadzić do afazji motorycznej, podczas gdy udar mózgu w tylnym obszarze lewej półkuli (region Wernickiego) może prowadzić do afazji sensorycznej.
Urazy głowy
Kolejną przykryją przyczyną powstawania afazji są urazy głowy. Mogą one wystąpić na skutek wypadków samochodowych, upadków, przemocy fizycznej czy urazów sportowych. Pomimo że nie zawsze prowadzą one do afazji, ryzyko jej wystąpienia wzrasta jeżeli uraz był szczególnie mocny czy dotyczył istotnych obszarów mózgu.
Ponadto uraz głowy może nie tylko wpłynąć na zdolność do mówienia i rozumienia mowy, ale także prowadzić do innych problemów, takich jak zaburzenia pamięci, problemów z koncentracją czy też zmiany osobowości.
Nowotwory mózgu
Nowotwory mózgu to kolejna potencjalna przyczyna wystąpienia afazji. Zarówno łagodne, jak i złośliwe guzy mogą prowadzić do tego zaburzenia, jeżeli umieszczone są w obszarach mózgu, które są odpowiedzialne za język.
Wiele osób z nowotworami mózgu doświadcza afazji jako jednego z pierwszych objawów choroby. Przy odpowiednim postępowaniu i szybko podjętym leczeniu, afazja może często ustępować, jednak w niektórych przypadkach może na stałe zaburzyć zdolności językowe pacjenta.
Choroby neurodegeneracyjne
Niektóre choroby neurodegeneracyjne, takie jak choroba Alzheimera, stwardnienie zanikowe boczne (ALS) czy choroba Parkinsona, mogą również prowadzić do afazji. W miarę postępu choroby, komórki mózgowe zaczynają obumierać, co może prowadzić do zaburzeń językowych.
Warto zwrócić uwagę, że zaburzenia językowe związane z afazją są różne od problemów z mową, które mogą wystąpić w wyniku fizycznego uszkodzenia mięśni potrzebnych do mówienia, jak to jest w przypadku ALS.